Jug Bogdanova - Latinska Crkva
Jug Bogdanova, poznata i kao Latinska crkva, smeštena je u samom centru današnjeg Prokuplja, nedaleko od stare gradske crkve koja potiče iz kraja IX ili početka X veka. Ova impozantna građevina je verovatno podignuta sredinom XIV veka od strane lokalnog vlastelina, kao deo podgrađa Prokupačkog grada. Unutrašnjost crkve čuva delimično očuvane ostatke prelepog živopisa.
Latinska crkva je prošla kroz konzervatorsko-restauratorske radove, što je omogućilo njeno očuvanje u izvornom stanju. Danas je ova crkva pod zaštitom Republike Srbije kao spomenik kulture od velikog značaja. Posetioci imaju priliku da uživaju u arhitektonskim detaljima i preostalim delovima živopisa koji svedoče o bogatoj istoriji i kulturnom nasleđu ove regije.
Važno je napomenuti da je Latinska crkva, poznata i kao Jug Bogdanova, jedan od najznačajnijih verskih objekata u Prokuplju i privlači pažnju turista i ljubitelja kulturne baštine. Njena centralna lokacija čini je pristupačnom posetiocima koji žele da se upuste u fascinantno putovanje kroz prošlost i otkriju bogatu tradiciju Latinske crkve.
Naziv Crkve
Jug Bogdanova crkva nosi ime po legendarnom Jug Bogdanu, istorijskom županu Vratka Nemanjića, koji je prema narodnom predanju bio vladar ovog područja i sagradio Prokupačko utvrđenje. Ova bogata narodna tradicija je preneta kroz generacije i danas se može videti kako crkva nosi ime po ovom mitskom vođi. Njegovo ime nije samo povezano sa crkvom, već i sa najbolje očuvanom kulom nekadašnjeg utvrđenja, glavnom gradskom ulicom i obližnjim selom. Ova tradicija je čak simbolično prikazana i na grbu grada, što svedoči o dubokom korenu ove priče u lokalnoj kulturi.
Sa druge strane, Latinska crkva dobija svoje ime po Dubrovčanima ili Latinima, koji su tokom XVII i XVIII veka formirali svoju koloniju u Prokuplju. Kao katolici, oni su koristili ovu crkvu kao mesto za svoje bogosluženje koje se odvijalo na latinskom jeziku. Ovo je rezultiralo nazivom Latinska crkva, koji je postao deo bogate istorije ovog verskog objekta. Ova crkva predstavlja svedočanstvo o raznolikosti kulture i verskih tradicija koje su oblikovale Prokuplje tokom vekova.
Latinska Crkva - Živopis
Autor slika: Miodrag Zupanc | Izvor: Rutizam Srbija
Jug Bogdanova crkva, koja je podignuta sredinom XIV veka, nalazi se na vrhu uskog prevoja poznatog kao Brana. Ovaj prevoj predstavlja jedini kopneni prilaz brdu Hisar i utvrđenju koje se na njemu nalazi. Naziv Brana dolazi od posebnog prirodnog fenomena – reka Toplica menja svoj tok za 180° od prevoja i teče „unazad“, okružujući brdo Hisar sa tri strane, pre nego što nastavi svoj put ka istoku i Južnoj Moravi.
Mesto na kojem je crkva izgrađena ima dugu istoriju verskih objekata još pre njenog postojanja. Na temeljima crkve mogu se videti ostaci ranohrišćanske bazilike, dok je sama bazilika izgrađena na mestu hrama posvećenog Herkulu. Tokom arheoloških istraživanja na tom mestu, pronađena je statua Herkula. Veruje se da je Herkulov hram pripadao rimskom Hameumu, dok je bazilika bila deo vizantijskog Komplosa.
Jug Bogdanova crkva je mala jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom. Na zapadnoj strani se mogu videti temelji narteksa, a iznad ulaza se očuvala niša u kojoj je nekada bio prikaz sveca zaštitnika. Bočne strane crkve imaju male prozore slične puškarnicama. Korišćen je žućkasti kamen i crvenkasta opeka za gradnju crkve, što je tipično za vizantijsku arhitekturu. Ovaj stil gradnje je bio karakterističan za crkve Vardarskog i Moravskog stila srpske arhitekture.
Živopis u Jug Bogdanovoj crkvi je delimično očuvan. Pored pričanja narativnih scena, odlikuje ga svetao kolorit, snažni svetlo-tamni kontrasti i preciznost u crtežu. Iako delovi živopisa su izgubljeni tokom vremena, oni koji su ostali svedoče o lepoti i umetničkom majstorstvu koje je oblikovalo ovu crkvu.
Galerija
VIDEO
Mirjana Bobić Mojsilović sa ekipom TV PRVA je snimila prelepu reportažu o Prokuplju i Latinskoj Crkvi koju možete pogledati OVDE.
KAKO STIĆI
Iz centra grada krenuti šetalištem. Na kraj šetališta pređite ulicu. Sa leve strane videćete Crkvu Svetog Prokopija. Preko puta Crkve, sa desne strane nalazi se Jug Bogdanova – Latinska Crkva.
